Lc.11,14-26 (8/10/2021)
Eens dreef Jezus een demon uit die stom was. Toen de demon verdreven was, kon de stomme weer spreken. De omstaanders verwonderden zich daarover. Sommigen zeiden: “Het is door Beëlzebul, de heerser van de demonen, dat hij demonen kan uitdrijven!” Anderen – om hem op de proef te stellen – verlangden van hem een teken uit de hemel.
Maar hij wist welke gedachten bij hen leefden en zei daarom: “Elk koninkrijk dat innerlijk verdeeld is, raakt verwoest; het ene huis valt op het andere. Als nu de tegenstander [satan] zelf innerlijk verdeeld is, hoe kan zijn koninkrijk dan standhouden? Want jullie zeggen dat ik door Beëlzebul demonen uitdrijf. En als ik ze door Beëlzebul uitdrijf, door wie drijven jullie zonen ze dan uit? Als jullie zo redeneren, zullen zij zelf jullie rechters zijn. Maar als ik door Gods kracht de demonen uitdrijf, dan heeft het koningschap van God jullie bereikt!
Wanneer een sterke goed bewapend zijn domein bewaakt, dan is wat hem lijkt toe te behoren in vrede. Maar zodra nu iemand komt die sterker is dan hij, overwint hij hem, ontneemt hem de wapenrusting waarop hij vertrouwde en geeft weg wat hij op hem heeft buitgemaakt.
Wie niet mét mij is, is tegen mij, en wie niet met mij bijeenbrengt, die verstrooit.
Telkens wanneer een nog niet gereinigde geest uit iemand weggaat, dwaalt hij door dorre plaatsen op zoek naar rust. Omdat hij die niet vindt, zegt hij: “Ik ga terug naar mijn huis, vanwaar ik ben weggegaan.” Wanneer hij er terugkomt en hij vindt het schoongeveegd en [leeg, kil] ordentelijk, dan trekt hij andere geesten met zich mee, wel zeven, nog slechter dan hijzelf. Eens binnen, vestigen ze zich daar. Zo is het voor die mens aan het eind nog erger dan van tevoren.”
De demonen … daar zijn ze weer!
Natuurlijk zijn er ze er weer. Die komen altijd terug (ook als ik ze andere namen geef, of denk dat ik er een ‘wetenschappelijke verklaring’ voor heb). Ze zijn immers van mezelf! Herlees nog maar even aandachtig het laatste deel van dit stukje Evangelie. Zolang ik ze alleen maar ‘buiten stuur’ – doe alsof ze niet van mezelf zijn, of ze camoufleer of onderdruk – zullen ze op de een of andere nieuwe manier wel weer de kop op steken. (En ja, vaak nog erger dan van tevoren, ga dat maar even na.)
Alleen als ik mijn demonen durf onderwerpen aan een kracht die zoveel groter is, zullen ze ‘gereinigd’ worden, heel-gemaakt: ze vinden hun juiste plaats in mijn leven. Als ik echter geen vertrouwen stel in Jezus en zijn kracht maar een beetje minimaliseer of ‘demoniseer’, dan lever ik mezelf over aan die terneerdrukkende krachten.
Als ik mij – éindelijk – láát helen, zal mijn stomheid verstommen en zal ik spreken, jubelen van Gods grote daden!
Lc.12,1-7 (15/10/2021)
Intussen was een ontelbare menigte samengestroomd die elkaar bijna verdrong. Maar hij begon eerst tegen zijn leerlingen te zeggen: “Neem jezelf in acht voor de gist van de farizeeën. Deze is dubbelzinnig. Maar niets wat nu verhuld is, zal niet onthuld worden, of wat verborgen is, zal niet bekend worden. Al wat je in het duister hebt gezegd, zal in het licht worden gehoord, en al wat je binnenskamers in het oor hebt gefluisterd, zal van de daken worden verkondigd.
Ik zeg jullie, mijn vrienden: Wees niet bang voor wie het lichaam doden, maar daarna niets ergers kunnen doen. Vrees veeleer hem die, nadat je bent gedood, de volmacht heeft in de [gehenna] te werpen.
Worden vijf mussen niet verkocht voor een paar centen? Toch is er niet één vergeten voor Gods Gelaat. Zelfs de haren van jullie hoofd zijn alle geteld. Wees dus niet bang! Méér dan mussen zijn jullie gedragen!
Het wordt almaar drukker rondom Jezus en toch neemt hij even de tijd om eerst nog met zijn leerlingen apart te spreken. Hij wil hen waarschuwen en alvast een toetssteen meegeven, nl. ‘de toets van het licht’ (de openbaarheid).
Hou jezelf goed in de gaten als je aan de slag gaat met het gist van de farizeeën! Het is dubbelzinnig. Het kan nog beide kanten uit. Wat ze aanbieden kan zowel in de negatieve zin (als het uitmondt in een niet-overeenstemmen van woord en daad) als in de positieve zin (als het uitmondt in daad-werkelijke liefde) werkzaam zijn. Wees dus alert en neem jezelf in acht. Laat je niet aansteken (gisten) door het niet-overeenstemmen. Zorg ervoor dat wat je denkt en doet het daglicht kan verdragen, dat het gehoord en gezien mag worden. Kortom, zorg ervoor dat binnen- en buitenkant overeenstemmen.
En daarbij zegt Jezus: “Wees niet bang”. Je mag je gedragen weten (meer dan mussen). Dus durf voluit te leven in het Licht.
Lc.13,1-9 (23/10/2021)
Terwijl Jezus hierover bezig was, waren er onder de aanwezigen die hem vertelden over de Galileeërs van wie [de romeinse landvoogd] Pilatus het bloed vermengd had met dat van hun offerdieren. Jezus antwoordde hun: “Denken jullie dat deze Galileeërs grotere zondaars waren dan de anderen, omdat ze dit hebben moeten lijden? Neen!, zeg ik jullie, maar als jullie je niet bekeren, zul je allen op dezelfde manier omkomen. Of die achttien die stierven
toen de toren bij de Siloam [een vijver in Jeruzalem] op hen viel. Denken jullie dat zij schuldiger waren dan de andere bewoners van Jeruzalem? Neen!, zeg ik jullie, maar als jullie je niet bekeren, zul je allen op dezelfde manier opkomen.”
Hij vertelde nu deze gelijkenis: “Iemand had in zijn wijngaard een vijgenboom geplant. Hij kwam er vruchten aan zoeken, maar vond er geen. Hij zei tegen de wijngaardenier: “Kijk, drie jaar kom ik nu al vruchten zoeken aan deze vijgenboom, maar vind er geen. Hak hem uit. Waartoe zou hij nog de grond verder uitputten!” Maar de wijngaardenier antwoordde hem: “Heer, laat hem nog dit jaar … Ik zal eerst nog eens de grond bewerken en bemesten. Als hij dan vruchten draagt … En indien niet, hak hem later dan maar uit.””
Gebruiken we dit beeld van Jezus over zijn geduld met de onvruchtbare vijgenboom niet al te makkelijk om ons dan maar niet te ‘bekeren’? O, Jezus gunt ons nog wel een jaartje, en daarna ook nog wel een paar … En zo stellen we telkens uit wat eigenlijk ‘nu’ moet gebeuren.
Uiteindelijk zijn het wel vrúchten die de wijngaardenier zoekt; dát is wel de reden waarom hij de aanplant gedaan heeft! Beantwoorden aan de bedoeling van de wijngaardenier – beantwoorden aan de bedoeling van de schepping van mijn eigen leven dat mij in handen is gegeven – gaat dus niet met mij alleen maar wat gezellig te vermeien in de geduldige liefde van de Heer. Wérkelijk een antwoord geven op die liefde is: vruchten dragen!
De toevallige omstandigheden van mijn leven doen daarin niet ter zake (zoals het eerste deel van dit Evangelie ons toont). Het ons geschonken leven om iets mee te doen, is (alleen!) dat wat we vandaag in handen krijgen op de plek en de wijze zoals het vandaag is! Dáár (híer dus) is het waar we vrucht kúnnen dragen.
Lc.16,9-15 (6/11/2021)
Ik zeg jullie: Maak voor jezelf vrienden uit de afgod van onge-recht-ig houvast [onrechtvaardige mammon = al datgene waar je onrechtmatig je vertrouwen op stelt], zodat ze, wanneer die verdwijnt, jullie verwelkomen in de eeuwige tenten.
Wie betrouwbaar is in het kleinste, is ook betrouwbaar in het grote, en wie ongerechtig is in het kleinste, is ook ongerechtig in het grote. Als jullie dan niet betrouwbaar blijken ten aanzien van de afgod van ongerechtig houvast, wie zou dan het waarachtige aan jullie toevertrouwen?! En als jullie niet betrouwbaar blijken ten aanzien van andermans goed, wie zou jullie dan het onze geven?!
Geen enkele dienaar kan twee heren dienen. Want ofwel zal hij de ene haten en de ander liefhebben, ofwel de ene aanhangen en de ander verachten. Je kunt niet God dienen én de afgod waar je op rekent.
Ook de farizeeën hoorden deze dingen en geldzuchtig als ze waren, lachten ze hem vierkant uit. Jezus zei tegen hen: “Jullie rechtvaardigen jezelf voor de ogen van de mensen, maar God kent jullie hart. Wat hoog staat bij de mensen, is een gruwel in de ogen van God.”
Jezus gaat nog wat door op dat merkwaardige thema van gisteren, waar hij het negatieve gebruikt als voorbeeld voor het positieve. Het lijkt hier zelfs nog wat sterker: “Word maar goeie vriendjes met al wat onrechtvaardig is, je zult ze nog nodig hebben.” Behalve dat dat bij ‘de kinderen van de wereld’ wel klopt, gaat het Jezus er natuurlijk niet om om dan maar zelf on-recht-vaardig te worden. Hij stelt wel de heel interessante en overwegenswaardige vraag: hoe begeef ik mij in die ‘wereld’? Hoe ga ik ermee om zodat ik erbínnen ‘recht’ kan blijven?
Zijn antwoord is ‘simpel’ (zoals zo vaak bij Jezus: zijn weg is heel duidelijk, niet moeilijk uit te leggen, meestal weten we die innerlijk zelf ook, alleen … verdomd lastig om dóen): “Wees betrouwbaar, in het grote én het kleine, temidden recht én on-recht. Vaar een recht-e koers, wat je ook te doen hebt of wat ook je plaats is in de ‘wereld’. Wees één-voudig, richt je op één Heer.”
Hoe moeilijk ook om dat spoor te volgen, wij hebben er een kompas voor: het leven van Jezus zelf.
Lc.17,26-37 (12/11/2021)
“Zoals het gebeurde in de dagen van Noach, zo zal het ook zijn in de dagen van de mensenzoon: Ze aten en dronken, ze huwden en werden gehuwd, tot op de dag dat Noach binnenging in de ark en de overstroming kwam die allen verdelgde. En zoals het gebeurde in de dagen van Lot: Ze aten en dronken, kochten en verkochten, ze plantten en bouwden, tot op de dag dat Lot wegtrok uit Sodom en het vuur en zwavel regende die allen verdelgde.
Zo zal het zijn op de dag dat de mensenzoon wordt geopenbaard. Op die dag: Wie op het dak is, terwijl zijn goederen in huis zijn, moet niet naar beneden om ze mee te nemen; of wie op het veld is, moet ook niet omkeren naar wat achter hem ligt.
Her-inner je de vrouw van Lot [die bij hun vlucht uit Sodom achteromkeek en versteende]. Wie ook maar tracht zijn leven te redden, zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest, zal het tot leven wekken!
Ik zeg jullie: In die nacht zullen er twee zijn in één bed: de één zal worden meegenomen, de ander achtergelaten. Er zullen er twee aan het malen zijn op één plek: de één zal worden meegenomen, de ander achtergelaten. Er zullen er twee zijn op het veld: de één zal worden meegenomen, de ander achtergelaten.
Zij reageerden: “Waar, Heer?” Hij zei hen: “Waar het kadaver ligt, verzamelen zich de gieren.”
Naar het einde van het liturgisch jaar toe (het nieuwe begint op 28 nov., met de 1ste zondag van de Advent) reikt het leesrooster ons een aantal teksten over ‘de eindtijd’ aan. Die zijn vaak niet zo makkelijk te begrijpen. Niemand weet immers hoe ‘het einde’ er zal uit zien,
en daarom grijpt men naar apocalyptische beeldtaal. Toch duikt dit telkens weer op, iedere keer als het zwaar fout lijkt te gaan met de wereld (klimaat, virus, …).
– Daarom kun je dit soort taal ook vandáág horen – én daarom is het misschien ook goed dat we vandáág déze Évangelieteksten horen.
Want er staan dus wel dit soort teksten in, maar Jezus reageert er eens te meer ánders dan doorsnee op! Leerrijk dus voor ons!
(Deze inleiding geldt voor de komende 2 weken.)
We leven maar door: we eten, werken, slapen en ontspannen, … Alles loopt vlot en daar is niks mis mee. We zijn content met ons aardse leventje en verlangen er niet naar om elders te gaan. We willen niets anders! Het heeft er alle schijn van dat we ons leven in de hand hebben, dat we alles onder controle hebben.
Tot er plots iets gebeurt … er een crisis (op persoonlijk vlak en/of wereldwijd …) ontstaat. Op zich geen probleem want crisistijd is dé kans om op het spoor te komen waar het in het leven écht om gaat. De vraag is of we het lef hebben om te zien wat ‘doods’ is (geen leven geeft). Durven we te kijken naar die doodse dingen in ons leven? Kunnen we ze loslaten (we zijn er zó aan verknocht) zodat we vooruit kunnen? Of kijken we liever reikhalzend achterom naar hoe het was, in de hoop op de oude voet verder te gaan?
Jezus zet ons op weg (ook al is het met een lugubere uitspraak): Als je doodse dingen opzoekt zal er alleen meer ‘dood’ volgen. Kies niet voor het doodse, durf het los te laten! Dan zal er ruimte komen om te Léven.
Want … “Wie zijn leven verliest, zal het tot leven wekken!”
Lc.19,45-48 (19/11/2021)
Hij ging binnen in de tempel en begon de kopers en verkopers buiten te drijven: “Er is geschreven: Mijn huis zal een huis van gebed zijn [Jes.56,7], maar jullie hebben er een rovershol van gemaakt!”
Elke dag gaf hij onderricht in de tempel. De tempeloversten en de schriftgeleerden zochten hem te doden, zo ook de leiders van het volk, maar zij vonden niet wat ze konden doen, want heel het volk hing aan zijn lippen.
De tempel is Jezus dierbaar. (En bemerk dat je deze zin in twee richtingen kunt lezen!) Als kind was hij er vaak heen gebracht. Als jongere bleef hij er zelf graag hangen. En in zijn ‘verborgen leven’ – dat is het overgrootste deel van zijn leven! – waarin hij de tijd heeft genomen om zijn (Joodse!) geloof te leren kennen en beleven, kwam hij er vele keren. Voor hem was het telkens een ‘thuiskomen’.
Hoe pijnlijk dan voor hem om te zien hoe dit huis dat bedoeld was om mensen thuis te laten komen, nu zo ‘ernaast schoot’. Allemaal ‘met de beste bedoelingen’ om de religie te laten voortdraaien, miste men de kern van de zaak: de tempel is geen zaak(je), maar een gebed …
De tempel is een plaats van ontmoeting – en hopelijk de plaats waar je een leraar vindt die de weg dáártoe kan wijzen.
Waar is jóuw ‘tempel’? – en zul je ervoor ‘strijden’ én erin ‘onderrichten’?