Joh.15,1-8 (18/05/2022)
Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijngaardenier. Elke rank die in mij geen vrucht draagt, haalt hij weg, en elke die wel vrucht draagt, snoeit/zuivert hij opdat ze meer vrucht zou dragen.
Jullie zijn al gesnoeid/gezuiverd door het woord dat ik tegen jullie gesproken heb.
Verblijf in mij – zoals ik in jullie. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf als hij niet verblijft in de wijnstok, zo ook jullie niet als je niet verblijft in mij.
Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Wie in mij verblijft – zoals ik in hem, die draagt veel vrucht. Want zonder mij kunnen jullie niets.
Als iemand niet verblijft in mij, is hij buitengeworpen en verdord, zoals de rank. Men verzamelt ze om in het vuur te gooien en te worden verbrand.
Als jullie in mij verblijven en mijn woorden in jullie verblijven, vraag dan wat je wil en het zal je gebeuren. Hierin toont zich de grootsheid van mijn Vader: dat jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen worden.
“Zonder mij kunnen jullie niets.”
Is dat zo? Kijk eens om je heen! Kijk eens wat mensen, individueel of als maatschappij, realiseren. Uit kracht van G-d? Meestal zelfs niet in naam van of ter ere van G-d. Soms zelfs lijnrecht ertegenin!
De mens kan dus blijkbaar wél wat! We hebben G-d niet nódig … om onze eigen zin achterna te lopen …
Maar wat als je een ándere zin zoekt in je leven? Wat als je de andere richting inslaat en wég van jezelf probeert te gaan? Wie het ook maar even probeert, stelt vast dat het niet zo simpel is. O, wéten welke weg je dan moet gaan, is niet zo moeilijk, maar ze ook gáán …
Je voelt al snel dat G-d dan niet alleen de richting is, maar ook de kracht ertoe. Waar zou ik als mensje uitkomen anders dan bij mezelf, als de Andere mij niet uit mezelf weg zou trekken?
De verbinding waartoe Jezus vandaag aandringt, is er paradoxaal genoeg een van veel loslaten. Vooral het loslaten van mijn eigen zin staat op het programma. We mogen ons echter voeden aan de belofte dat deze nieuwe verbinding ons zal voeren naar een vruchtbaar leven!
Joh.16,20-23a (27/05/2022)
Amen, amen, ik zeg jullie: Jullie wenen en weeklagen, terwijl de wereld zich zal verheugen; jullie zullen in pijn zijn, maar je pijn zal tot vreugde worden. Wanneer een vrouw baart, is zij in pijn als haar uur gekomen is, maar wanneer zij het kindje gebaard heeft, denkt zij niet meer aan de drukkende pijn door de vreugde dat er een mens ter wereld is gekomen.
Ook jullie zullen dus eerst wel pijn voelen, maar ik zal jullie terugzien en dan zal je hart verheugd zijn en die vreugde zal niemand van je kunnen afnemen. Op die dag zul je mij niets meer hoeven te vragen.
Waarom vergeten we het toch altijd weer … “Je pijn zal tot vreugde worden.” De natuur heeft het ‘in haar genen zitten’, de mens – jezelf incluis – heeft het al vele keren ervaren en in allerlei spreuken gegoten: Pijn, van wat voor soort ook, is een doorgang, een ‘pascha’ om het in een Bijbelse term te zeggen. Je gaat daarin (meestal noodgedwongen), je gaat daarin kopje onder, én je staat daaruit op, nieuwgeboren, verrijkt met Léven. Dit is zo’n fundamenteel levensgegeven dat de Bijbel het tot basisthema maakt, van de uittocht-doortocht-intocht tot Jezus’ lijden-dood-verrijzenis.
Waarom vergeten we dat toch altijd weer? Ik geef toe: als we er vóór staan, is het erg moeilijk om te vertrouwen op wat er ná zal volgen. En toch … Jezus ging de weg ons voor, en nodigt ons vriendelijk uit hem daarin te volgen. Het zal een weg van diepe vreugde zijn, gelouterd – en dus puurder gemaakt – door de pijn die het leven soms wel kan opleveren. Pijn is daarom niet minder pijn, maar het vertrouwen voert ons vérder …
Joh.12,24-26 (10/08/2022)
Amen, amen, ik zeg jullie:
Als de graankorrel niet in de aarde valt en sterft, dan blijft hij alleen;
maar als hij sterft, draagt hij overvloedig vrucht.
Wie zijn eigen leven liefheeft, verliest het;
wie zijn eigen leven in deze wereld loslaat,
behoudt het voor het volle leven.
Als iemand mij dienstbaar wil zijn,
moet hij mij volgen, en waar ik ben, zal ook mijn dienaar zijn.
En als iemand mij dienstbaar is, zal de Vader hem eren.
We hebben de neiging om de gelijkenis van de graankorrel als een bijna onmenselijke opgave op te vatten – omdat we weten hoe het Jezus vergaan is. Maar de metafoor van de graankorrel is veelzijdiger. Biologen bijvoorbeeld zullen betwijfelen dat de graankorrel in de grond ‘sterft’. Wat zich in de grond afspeelt, is een proces van ontkiemen en groeien. Het is in wezen een verhaal van leven, door de schijn van de dood heen.
Dit beeld kan me wél inspireren – en hóe! G-d die zich met mij verbonden heeft, zich in mijn binnenste verweven heeft. Hij wil in mij groeien.
Ik ben geneigd om die kwetsbare goddelijke kern in mij veilig op te bergen achter stevige verdedigingsmuurtjes en/of achter m’n ego. Pas als dat ego mag sterven, als de muurtjes afgebroken worden, kan G-d zich naar buiten worstelen, naar boven, naar het licht.
Het zaad weet immers: het gaat er niet om dat mijn buitenkant behouden blijft. Het gaat erom dat dat wat er in mij zit, tot leven komt, groeit en tot volwassenheid komt. En ja, dat kost me inderdaad mijn buitenkant.
Joh.11,21-27 (2/11/2022)
Marta zei tegen Jezus: “Heer, als je hier was geweest, zou mijn broer niet gestorven zijn. Maar ook nu weet ik dat al wat jij God vraagt, God je zal geven.”
Jezus zei haar: “Je broer zal opstaan.”
Marta zei hem: “Ik weet dat hij zal opstaan bij de opstanding op de ultieme dag.”
Jezus zei haar: “Ik ben de opstanding en het leven. Wie vertrouwt in mij, zal leven, ook al sterft hij. En ieder die leeft en vertrouwt in mij zal in der eeuwigheid niet sterven. Vertrouw jij daarin?”
Zij zei hem: “Ja, Heer, ik vertrouw dat jij de Gezalfde [Christos/Messiah] bent, de zoon van God die in de wereld komt!”
Leven ook al sterf je … hoe kunnen we dat begrijpen? Het gaat over ‘eeuwig leven’. Een leven waar alle tijdsperspectief verdwenen is. Een leven dat niet gaat over ik en wat ik nog allemaal wil gedaan hebben of nog wil bereiken. Het gaat over wij, over samen-leven over de tijdsgrens heen, in eeuwigheid. Leven in dat vertrouwen doet je levensrichting veranderen van ik, naar wij, naar Jij, zo wordt tijd eeuwigheid en zal je in eeuwigheid niet sterven. Opstanding is niets voor ooit misschien, maar gebeurt waar mensen Jezus toelaten, vertrouwen en weten dat niet de dood maar het leven/de liefde het laatste woord heeft.
En dan kan je niet anders dan erop vertrouwen dat hij er zal zijn om je te leiden, te leren leven in zijn tijd. Dan ga je niet dood, maar je leven wordt vol-(ge)maakt. Jezus’ leven, sterven en Verrijzen zijn daarvan het mooiste voorbeeld.
Joh.1,29-34 (3/ 01/2023)
De volgende morgen zag Johannes Jezus naar zich toekomen. Hij zei: “Kijk! Het lam van God, dat wegdraagt de zonden van de wereld! Hij is het van wie ik gezegd heb: ‘Na mij komt iemand die vóór mij is geworden, want hij is voorafgaand aan mij.’ Ook ik wist niet dat hij het was, maar ik ben met water komen dopen opdat híj geopenbaard zou worden aan Israël.”
En Johannes getuigde: “Ik heb de Geest zien neerdalen, als een duif uit de hemel, en hij bleef op hem rusten. Ik wist niet dat hij het was, maar wie mij gezonden heeft, heeft mij gezegd: ‘Op wie ook je de Geest ziet neerdalen en op hem rusten, die is het die zal dopen in heilige Geest.’
En ik heb het gezien. En ik heb getuigd: Déze is de zoon van God!”
We blijven vandaag nog even bij Johannes de Doper, die roepende stem in de stille woestijn. Heel zijn leven was verwachting, ook al wist hij niet wie hij verwachtte, noch wanneer die zou komen. Dan ziet hij Jezus naar zich toekomen. Het overkomt hem. Jezus overkomt hem.
Wanneer hij hem ziet wijst Johannes hem aan. Hij wijst weg van zichzelf: “Kijk!”
Zie je het gebeuren? Alleen al die beweging! Een mens die van zichzelf weg wijst …
Het zou al een hele stap zijn als we vandaag een begin maken met in die beweging te gaan staan – zien!, weg wijzen van jezelf; de ander zien, wie die is en waartoe die hier is – en je er bewust van worden dat juist díe beweging de intensiteit van jouw leven en dat van de ander zal verdiepen.